Galeria Re:Medium, Łódź, ul. Piotrkowska 113
Wernisaż: 30 sierpnia 2018, godz. 18
Wystawa potrwa do 22.09.2018
Kuratorka: Monika Nowakowska
Anka Leśniak, eksplorując intrygujące biografie nietuzinkowych kobiet, zaprasza nas do spojrzenia na współczesne relacje społeczne przez pryzmat postaci i wydarzeń z przeszłości. Tym razem sięgnęła do opisanej w książce Wojciecha Lady Polscy terroryści historii bojowniczek, które w zaborze rosyjskim w pierwszych latach XX wieku brały udział w zamachach na carskich urzędników. Wystawa w galerii Re:Medium w Łodzi dotyka zagadnień patriotyzmu, wolności, suwerenności, walki, bezpieczeństwa. Koncentruje się przy tym na dwóch kluczowych elementach kobiecego wizerunku – twarzy i stroju.
Kobiety włączały się w działalność polskich organizacji bojowych nie tylko roznosząc bibułę, ale także transportując broń, amunicję oraz… zrzucając bomby z balkonów – jak Wanda Krahelska, Albertyna Helbertówna, Faustyna Morzycka czy Teofilia Blendkowska przypomniana przez Zuzannę Janin w pracy Uwolnić. Cвободy. Free. Teofilia Blendkowska. Jak pisze Wojciech Lada: „(…) był to szereg niemal anonimowych dziś kobiet, które zwykle wpadały po roku lub dwóch działalności (…). Po zesłaniu i katordze wracały w rodzinne strony, prowadząc skromne życie robotnic. Historia zapamiętała tylko te kobiety, które w II Rzeczypospolitej stały u boku liczących się mężów, jak Aleksandra Piłsudska, albo te nieliczne, które same robiły karierę polityczną”.
Na wystawie zobaczymy obiekty w kształcie nadnaturalnej wielkości sukien, skrywające wewnątrz broń i amunicję. Ich forma nawiązuje do sposobów transportowania przez kobiety tego rodzaju ładunków w specjalnie szytych lub przerabianych strojach. Kolory sukien symbolizują etapy życia, podkreślając fakt, że w walkę włączały się ochotniczki z różnych pokoleń i klas społecznych.
Anka Leśniak zaprosiła też do projektu kobiety, które wcieliły się w konkretne bojowniczki, użyczając im swoich twarzy podczas sesji fotograficznej. Prezentowane zdjęcia wyobrażają postaci, po których często w materiałach archiwalnych pozostało jedynie wymieniane w ciągu innych nazwisko. Portretom towarzyszą krótkie opisy kobiet wymienionych w książce Wojciecha Lady, a przebieg sesji dokumentuje video.
Wystawa wpisuje się w prowadzone przez Ankę Leśniak artystyczne interpretacje biografii kobiet „nieumiejscowionych w historii”. Chodzi o postacie tajemnicze, pozostające na marginesie, których losy wydają się ważne z perspektywy współczesnej problematyki społecznej i dyskursów kultury.
Zawarte w tytule wystawy słowo RIOT pochodzi z języka angielskiego i oznacza zamieszki. Nasuwa się pytanie, czy patRIOTki dały wyraz emancypacji kobiet, czy raczej ich zaangażowanie zostało wykorzystane do utrwalenia patriarchalnych schematów i związanej z nimi wizji patriotyzmu? Czym jest polski patriotyzm na tle niepokojów i zmian we współczesnej Europie i jak w tej narracji postrzegają siebie kobiety?
PatRIOTki to projekt w procesie. Do tej pory prezentowany był w Galerii XX1 w Warszawie, na wystawie Złe Kobiety w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu, podczas OSTRALE Biennale w Dreźnie oraz w ramach wystawy Found a Mentalism II w Saint James Cavalier w Valetcie na Malcie.
Wystawie w galerii Re:Medium towarzyszyć będą:
– spotkanie z autorką – 13 września o godz. 17, wstęp wolny;
– panel dyskusyjny z udziałem Anki Leśniak, Adriana Sekury (autora książki „Rewolucyjni mściciele. Śmierć z browningiem w ręku” wyd. 2010), Dariusza Leśnikowskiego (dyrektora Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi), historyczki sztuki Olgi Filanowskiej oraz publicystki i krytyczki sztuki Marty Zdanowskiej – 19 września o godz. 17, wstęp wolny;
– oraz kolejna odsłona sesji fotograficznej, w której ochotniczki wcielać się będą w postaci patRIOTek.
Anka Leśniak zajmuje się rolą kobiet w historii i historii sztuki. Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Łódzkim (2003) oraz Wydział Edukacji Wizualnej na Akademii Sztuk Pięknych (2004). W 2016 roku obroniła doktorat na Wydziale Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Brała udział w ponad 80 wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2011), laureatka stypendiów kulturalnych Łodzi i Gdańska. W 2016 roku otrzymała zaproszenie na rezydencję artystyczną organizowaną przez Kultur Kontakt we współpracy z rządem austriackim.
Więcej o artystce na:
www.ankalesniak.pl
www.invisiblewomen.info
Współpraca promocyjna: Olga Filanowska
Organizator: Miejska Galeria Sztuki w Łodzi
www.mgslodz.pl